Ekspansja reformacji, powstanie państw protestanckich i państw wielowyznaniowych oznaczało likwidację monopolu ideologicznego Kościoła katolickiego. Stolicami kultury w XVII wieku stały się dwory władców monarchii absolutnych. Przede wszystkim Paryż – dwory Ludwika XIII i XIV, Madryt – króla Filipa II i III, Londyn – Stuartów. Utrzymały swoje znaczenie papieski Rzym oraz miasta włoskie jak Florencja, Wenecja – która w tym czasie bujnie się rozwijała, oraz Mediolan. Natomiast w środkowej i wschodniej Europie centrami kulturalnymi były siedziby książąt niemieckich – w Monachium i Dreźnie, oraz Warszawa za czasów Wazów, i szwedzki Sztokholm.