Obrona Jasnej Góry to najciekawszy fragment „Potopu”. Choć nie był to najważniejszy moment wojny ze Szwedami, w powieści dał możliwość późniejszej rehabilitacji Kmicica. Jako Babinicz rycerz szkoli żołnierzy, zbiera zapasy żywności, wysadza w powietrze szwedzkie działo. Później ratuje życie królowi Janowi Kazimierzowi. Ciężko ranny wyznaje mu swoje prawdziwe nazwisko. Król daruje mu winy. Sienkiewicz pokazuje nam, że człowiek może kierować swoim życiem i nawet z beznadziejnej sytuacji znajdziemy wyjście. My sami i nasz kraj. To właśnie oznaczają często powtarzane słowa „ku pokrzepieniu serc”.