Zabytek języka polskiego to część języka odnosząca się do czegoś PO RAZ PIERWSZY.

Geograf Bawarski. Czytamy w nim nazwy plemion: Pyrzyczan, Wolinian, Dziadoszan, őlężan, Opolan, Golęszyców, Wiślan. O „Geografie Bawarskim” pisze Paweł Jasienica w „Polsce Piastów”.

Drugi najstarszy polski dokument (ale pisany po łacinie!) to Dagome iudex z około 990 roku. Pojawiają się tam takie nazwy jak Kraków, Odra, Gniezno, Szczecin. W Wikipedii znaleźliśmy tłumaczenie za Gerardem Labudą.

 Podobnie w innym tomie z czasów papieża Jana XV Dagome, pan, i Ote, pani i synowie ich Mieszko i Lambert (nie wiem jakiego to plemienia ludzie, sądzę jednak, że to byli Sardyoczycy, ponieważ ci są rządzeni przez czterech "panów") mieli nadać świętemu Piotrowi w całości jedno państwo (civitas), które zwie się Schinesghe [rozumiemy jako Gniezno lub Szczecin] z wszystkimi swymi przynależnościami w tych granicach, jak się zaczyna od pierwszego boku wzdłuż morza [stąd] granicą Prus aż do miejsca, które nazywa się Ruś, a granicą Rusi [dalej] ciągnąc aż do Krakowa i od tego Krakowa aż do rzeki Odry, prosto do miejsca, które nazywa się Alemure [Ołomuniec Morawski lub Morawy], a od tej Alemury aż do ziemi Milczan [plemię łużyckie z grodem Budziszynem] i od granicy Milczan prosto do Odry i stąd idąc wzdłuż rzeki Odry aż do rzeczonego paostwa Schinesghe. [Polska] w granicach od pierwszego boku długości morzem. *Stąd+ granicą Prus aż do miejsca, które się nazywa Ruś, a granicą Rusi ciągnąc aż do Krakowa i od tegoż Krakowa aż do rzeki Odry, prosto do miejsca, które nazywa się Ołomuniec, a od tegoż aż do ziemi Milczan prosto do Odry i stąd wzdłuż Odry aż do miasta Schinesghe.

W Kronice Thietmara czytamy imię Bolesława Chrobrego i nazwy: Wrocław, Odra, Niemcza. Z 1136 roku pochodzi Bulla gnieźnieńska. Jest to rejestr dóbr arcybiskupstwa. Znalazło się tam 410 polskich wyrazów, m.in. Łęczyca, Janowice, Bogumił, Bożysław, Cieszymysł. Nawet zdrobnienia imion np. Dobek od Dobiesława czy przezwiska Gęba, Ciołek, Kobyłka.

Z roku 1270 pochodzi Księga Henrykowska.